Bài viết của Phóng viên Thời báo Kinh tế Sài Gòn về việc chúng tôi đã áp dụng Triết lý và Quy trình khởi nghiệp tinh gọn vào một số dự án của mình trong đó có Xưởng tranh MP, đặc biệt là giai đoạn lựa chọn sản phẩm và nghiên cứu thị trường dành cho doanh nghiệp Startup và SME
1.LeanStartup Rule No1: MVP: Minimum Viable Product – Nghiên cứu sản phẩm và làm ra sản phẩm demo một cách nhanh nhất có thể
Xưởng tranh MP là một startup tại Hà Nội. Xưởng tranh bắt đầu được tiến hành nghiên cứu thị trường và test sản phẩm từ tháng 11/2016 và mới chính thức hoạt động tung ra thị trường từ tháng 3-2017. Sản phẩm họ cung cấp không quá phức tạp. Họ in tranh lên vải canvas và đóng khung sau đó bán cho các văn phòng có nhu cầu.
Điểm khác biệt đó là thay vì làm những bức tranh mang hình ảnh thì tranh của MP là những dòng chữ, thường là những câu trích dẫn nổi tiếng mang tính truyền cảm hứng, động viên hoặc những câu nói vui trong cuộc sống hàng ngày. Ví dụ như: “Không lợi nhuận, đừng lý luận”; “Lao động hăng say, thưởng ngay cuối tháng”; “Stay hungry, stay foolish”; “Get shit done”…
2.LeanStartup Rule No2: The Feedback Loop – Đừng hoàn hảo, hãy tung sản phẩm ra thị trường và để chính khách hàng là một phần trong việc hoàn thiện sản phẩm dần dần
Giá trị mà MP cung cấp cho khách hàng là vừa đem lại một giải pháp trang trí nhanh, trẻ trung; vừa giúp truyền tải những thông điệp mà khách hàng muốn thực hiện. Mỗi bức tranh có giá từ 190.000-550.000 đồng, tùy kích thước. Chính mức giá không quá cao, lại đáp ứng được nhu cầu của khách hàng, sản phẩm này nhanh chóng được thị trường đón nhận.
Ông Vũ Minh Trà, Co-Founder của MP, cho biết công ty hoạt động có lãi ngay tháng đầu tiên. Với nhiều startup, việc có lãi ngay tháng đầu tiên là điều không tưởng nhưng nếu hiểu từng bước đi của công ty sẽ thấy điều này không quá lạ.
3.LeanStartup Rule No3: Pivot or Perserver – Tập trung vào dòng tiền. Ma trận Boston cho thấy sản phẩm chia làm 4 phần: Dấu hỏi – Ngôi Sao – Bò sữa – Chó mực
Đơn giản thôi: Hãy giết con Chó mực. Nhân bản con Bò sữa và nếu tìm ra Ngôi sao, hãy dồn toàn lực vào nó. Vấn đề là, hãy luôn chấp nhận một thực tế là Chó mực luôn nhiều hơn ngôi sao rất nhiều. Quan trọng là cắt bỏ tình cảm để giết Con chó mực mà không lưu luyến
Ông Hoàng Tùng, Co-Founder MP, chia sẻ trước khi chính thức đi vào hoạt động, các thành viên – vốn đã quen biết nhau – cùng lập nên một đội gọi là StartupX, gọi vui là biệt đội khởi nghiệp nhằm thử tất cả những ý tưởng và sản phẩm có khả năng phát triển được. Có những sản phẩm cả team nghĩ rằng tiềm năng rất tốt, chắc phen này sẽ giàu to. Tuy nhiên khi tung ra thị trường, bất cập bắt đầu lộ diện. Thế nên sản phẩm nào không được thị trường chấp nhận thì loại bỏ; sản phẩm nào được thị trường chào đón thì mở rộng phát triển. Nhiều sản phẩm đã được thử nghiệm, MP nằm trong số này và cũng trải qua ba tháng tung ra thị trường để đo lường phản ứng của khách hàng.
Từ tháng 1-2017, MP đưa ra nhiều dòng sản phẩm tranh phẳng phục vụ cho các nhóm khách hàng khác nhau, gồm dòng tranh trang trí cho gia đình; tranh thiết kế cho các quán cà phê và dòng tranh tối giản với những câu nói truyền động lực phục vụ cho doanh nghiệp. Kết quả phản hồi cho thấy thị trường đón nhận dòng tranh thiết kế tối giản. Thông số được đo lường thể hiện qua giá trị đơn hàng vượt trội so với hai dòng sản phẩm còn lại.
4.LeanStartup Rule No4: Tham chiếu để biết đo lường dung lượng của thị trường cũng như đoán định sự chuyển dịch của thị trường để chuẩn bị cho những chiến lược phát triển lâu dài hơn
Chính kết quả trên, cộng với việc quan sát thị trường ở một số quốc gia khác và trực giác của những người nhiều kinh nghiệm khởi nghiệp, bắt đầu từ tháng 3-2017, MP chính thức định vị mình là thương hiệu tiên phong trong lĩnh vực tranh trang trí tạo động lực và tập trung vào khách hàng doanh nghiệp. Khi đã định vị rõ ràng, công ty đẩy mạnh truyền thông, nhờ đó doanh thu tăng trưởng đều đặn hàng tháng.
Xin quay lại yếu tố lợi nhuận ngay tháng đầu tiên hoạt động. Sở dĩ đạt được điều đó vì thời gian đầu, công ty chỉ đóng vai trò trung gian, khi khách đặt hàng, họ đến các nhà in bên ngoài để in. Sau đó đóng thành tranh và giao thành phẩm. Mô hình kinh doanh này không cần bỏ ngay vốn đầu tư ban đầu và an toàn vì chỉ sản xuất khi có đơn hàng, nên chuyện đạt được lợi nhuận là điều có thể lý giải được. Sau đó khi số lượng đơn hàng tăng lên, công ty mới đầu tư máy để tự sản xuất đồng thời mở thêm văn phòng tại TPHCM để có thể phục vụ khách hàng nhanh nhất khi có yêu cầu.
5.LeanStartup Rule No5: Đối thủ xuất hiện là tín hiệu TỐT. Đừng mơ về Đại dương xanh.
Đại dương xanh thực sự tốt sẽ chuyển đỏ rất nhanh. Đại dương mãi xanh chỉ là vũng nước tù đọng. Hãy chào đón đối thủ nhưng hãy giữ cho mình vị thế của người dẫn đầu trong phân khúc của mình
Có thể thấy ngay sản phẩm của MP không quá phức tạp. Và theo đó, rào cản gia nhập thị trường không phải là một thách thức lớn. Từng trải qua nhiều lần khởi nghiệp, ông Hoàng Tùng hiểu điều này và sẵn sàng chào đón các đối thủ gia nhập thị trường. Với ông, trong thế giới kết nối và tư duy phẳng hiện nay thì chẳng ý tưởng nào có thể giấu được, bởi ý tưởng tranh này cũng là sự tham khảo từ nước ngoài.
Thêm nữa, theo ông, đối thủ xuất hiện chứng tỏ thị trường có tiềm năng. Nhìn ở khía cạnh tích cực, có thêm đối thủ cũng sẽ giúp thị trường biết đến dòng tranh này nhiều hơn và cũng là áp lực giúp công ty cải tiến chất lượng sản phẩm để làm tốt hơn nữa. Nói cách khác, như chính thông điệp từ một bức tranh mà MP thiết kế thì “Không có áp lực, không có kim cương”.
HOÀNG TÙNG
Founder #PizzaHome và Co-Founder #TranhMopi
