Các bạn hỏi có nên ra riêng, khởi nghiệp, làm free-lancer, bắt đầu một công ty hay đi làm thuê? Sẽ không có một câu trả lời tuyệt đối. Tất cả lệ thuộc vào bạn. Bạn cần gì, muốn gì, có những tố chất gì, trong hoàn cảnh nào.
Tôi đã từng bắt đầu doanh nghiệp khi còn năm cuối đại học. Lúc ấy chưa có từ “khởi nghiệp”. Rồi nhận ra những thiếu sót về kỷ năng lẫn tư duy của một người chủ quá non nên xin đi làm thuê cho tập đoàn đa quốc gia vào ban ngày để học hỏi. Ban đêm và cuối tuần điều hành doanh nghiệp của mình. Chính vì được đào tạo chính quy tại tập đoàn đa quốc gia, cộng với những vấp ngã thật sự của một chủ doanh nghiệp nhỏ… tôi đã trải nghiệm và rút ra rất nhiều bài học chất và quý giá. Cuộc đời xoay vòng thật thú vị. Tôi lại về với việc làm chủ một vài doanh nghiệp cho đến ngày hôm nay.
Một cách khá khoa học giúp bạn cân nhắc nên làm gì—đó là cân đo PROS & CONS (điểm lợi và bất lợi). Chúng ta sẽ bắt đầu như sau:
PROS- Điểm lợi:
Bạn có thể kiếm sống từ những việc làm mà bạn đam mê yêu thích.
Bạn có quyền kiểm soát mọi khía cạnh của doanh nghiệp mình từ lúc bắt đầu và từ đâu, với ai.
Bạn có thể chọn khách hàng nào, dự án nào hoặc loại doanh nghiệp nào mà mình thích.
Bạn tự tạo ra cơ hội, cân bằng cuộc sống và tạo ra cơ hội cho nhiều người chung quanh.
Bạn có thể hoàn thành công việc nhanh hơn và tốt hơn, hiệu quả hơn vì bạn không phải mất thời gian cho việc báo cáo, giấy tờ, và “chính trị” (corporate politics) trong công ty lớn.
Bạn có cơ hội kiếm được nhiều tiền hơn nếu thành công vì số tiền bạn kiếm được, tiết kiệm được cho người khác chính là của bạn.
Làm chủ cuộc đời mình, không lệ thuộc vào người trên mình sa thải, cắt lương, đối xử, chính sách hay ân huệ của bất kỳ ai.
Bạn xây dựng một sự nghiệp của riêng bạn, mang lại cho bạn một cảm giác tuyệt vời về thành tựu, ý nghĩa, đam mê và mục đích sống.
Xây dựng đúng hệ thống, bạn sẽ kiếm tiền trong khi bạn đang ngủ.
Khả năng 10X (nhân 10) tài sản trong thời gian ngắn sẽ cao hơn là nấc thang thăng chức của người làm thuê.
Tất cả mọi việc trên đời đều có mặt trái của nó. Những điều bất lợi dưới đây có thể sẽ đem đến rắc rối, nhức đầu, lo toan, và nhiều đêm mất ngủ cho bạn:
CONS – Điểm bất lợi:
Bạn sẽ phải đối phó với nhiều rủi ro, bất ổn, thu nhập không ổn định, và đương đầu vấn đề dòng tiền mặt.
Quản lý tài chính sẽ phức tạp hơn. Trách nhiệm tài chánh với ngân hàng, với nhân viên và khách hàng luôn theo bạn mọi lúc mọi nơi.
Trách nhiệm lớn với nhân viên và những người chung quanh xây dựng công ty cho mình như bảo hiểm, quyền lợi, sự công minh, nguyên tắc và luật lệ…
Bạn phải là người tự khởi xướng cho mỗi ngày làm việc của mình và luôn luôn phải là nguồn động viên cho người chung quanh.
Bạn phải biết làm tất cả mọi thứ. Bạn phải lo về tất cả mọi mặt: quản lý tài chính kinh doanh, quản lý con người, tiếp thị bán hàng, giải quyết giấy tờ, luật lệ… và đôi khi phải biết làm khuân vác, bảo vệ, giao hàng nếu cần …Cho đến khi bạn đủ khả năng tài chánh để thuê nhân viên làm giúp mình.
Có khả năng rằng bạn sẽ làm việc quá sức và đi đến kiệt sức.
Nếu là free-lancer thì bạn cảm thấy thiếu sự ổn định, tinh thần đồng đội, cô đơn và thiếu sự hỗ trợ chuyên nghiệp.
Bạn có khuynh hướng ăn, ngủ, đi đâu cũng nghĩ về công việc.
Sẽ có rất nhiều lúc bạn cảm thấy đen tối, thiếu nguồn lực, mất tinh thần, bất lực, thiếu hệ thống và bộ máy giúp mình cất cánh. Bạn thậm chí cảm thấy “hận đời, hận người”.
*** Hãy suy nghĩ kĩ xem bạn có những đặc điểm và tố chất quan trọng quyết định sự thành công của một chủ doanh nhân hay không.
Cách thức cân nhắc PROS & CONS:
Gấp tờ giấy làm đôi. Viết những PROS (điểm lợi) mà bạn cảm thấy quan trọng vào một cột, viết những CONS (điểm bất lợi) mà bạn cảm thấy quan trọng vào một cột. Nếu cần, tự cho điểm vào từng danh mục tùy theo tầm quan trọng đó đối với bạn ví dụ 1, 2,3 hay 4 và 5. Cộng điểm hai cột PROS & CONS, tổng số điểm của mỗi cột sẽ giúp bạn dễ dàng quyết định hơn.
ĐẶC ĐIỂM, TƯ DUY & HÀNH VI GIÚP MỘT DOANH NHÂN THÀNH ĐẠT
Jeffrey Timmons của trường doanh nhân MIT đã nghiên cứu và xác định các đặc điểm cá nhân, tư duy và hành vi cần thiết của một doanh nhân, bao gồm:
Sự thôi thúc/Động cơ và năng lượng
Sự tự tin
Sáng kiến cao và trách nhiệm cá nhân
Kiểm soát nội bộ
Lòng kiên nhẫn khi mọi thứ không được chắc chắn
Chấp nhận rủi ro
Kiên trì/ Cam kết
Tiền chỉ là công cụ để đo đạc chứ không là tất cả.
Luôn chấp nhận phản hồi
Giải quyết vấn đề thực tế liên tục
Sử dụng các nguồn lực linh hoạt
Tự áp đặt mục tiêu cao cho chính mình
Đặt mục đích rõ ràng
Liên tục nối kết xây dựng mối quan hệ.
Hãy nhớ:
Con đường đi đến làm chủ doanh nghiệp không bằng phẳng và bình an như đi làm thuê. Chắc chắn bạn sẽ sai, sẽ đi nhầm đường, sẽ vấp ngã và cảm thấy mù mịt đen tối thường xuyên. Nhưng khi đạt đến đích thì kết quả tuyệt vời và vô cùng xứng đáng. Chưa bao giờ con đường làm chủ lại rẻ và dễ dàng đến thế trong kỷ nguyên công nghệ 4.0. Tuy nhiên, con đường này không phải dành cho tất cả mọi người. Hãy chọn con đường một cách khôn ngoan.
Nguồn: Lan Bercu
