Bất kỳ công ty nào cũng đau đầu về việc tuyển người, và sự trả giá cho sai lầm là không hề nhỏ. Với Startups lại càng khó, vì nguồn lực, thời gian và cơ hội mắc sai lầm không có nhiều.
Nhiều năm trước, tôi đã học theo “a blind advice” (1) về việc này như sau: “Hãy chỉ chọn những người bạn cảm thấy quý trọng một cách tự nhiên và mong muốn làm việc cùng”.
Đây thực sự là “blind advice” vì nó có nhiều thứ rất mâu thuẫn. Sự quý mến mang tính cảm tính và không chắc chắn mang lại một giá trị cụ thể trong công việc. Nó mix cảm xúc cá nhân với quyết định quản trị. Ngoài ra có thêm hệ quả là một nhóm người quá giống nhau.
Vì vậy trong suốt thời gian dài tôi suy nghĩ khá nhiều và luôn tự hỏi có nên dừng lại hay không.
Mặc dù vậy, sau nhiều năm, tôi tin rằng đây là lời khuyên giá trị nhất về quản trị mà tôi đã học được để áp dụng cho giai đoạn early stage. Tôi tin rằng mọi thứ sẽ tốt hơn nhiều nếu áp dụng dứt khoát hơn.
(Lời khuyên giá trị thứ hai mà tôi học được từ anh Trần Anh Dũng: bất kỳ thời điểm nào, Startups cũng có cả trăm thứ phải lo, và CEO giỏi chính là người nhìn thấy bức tranh chung và tìm ra MỘT điều quan trọng nhất để fix trong từng thời điểm).
***
Bất kỳ ai cũng dễ dàng nói rằng hãy chọn người phù hợp với văn hóa (culture fit). Ngoài ra, tốt nhất là có một team mà mỗi người giỏi một thứ để dễ bổ trợ cho nhau.
Vấn đề là nói thì dễ, làm thì rất khó. Khi startups chỉ có một vài người thì khái nhiệm về “culture” là một thứ khái niệm vừa không thực tế vừa không rõ ràng. Hơn thế nữa, khi đang ở giai đoạn early stage, startup không thể dành thời gian cho việc xây dựng các process quản trị con người được.
Thời gian đó nên để dành cho việc phát triển sản phẩm và làm việc với khách hàng.
Tuyển một team diversified, đặc biệt khi có nhiều “high profiles” ở giai đoạn early stage, thì dễ nảy sinh việc motivation bị conflict, mỗi người nhìn theo một hướng với các mục đích khác nhau, đôi khi công việc chỉ như là một part time job để trang trí. Và founders thay vì tập trung vào sản phẩm và khách hàng lại mệt mỏi với bài toán con người.
Sai lầm chung của nhiều người là dễ ấn tượng và thích thú với hàng trăm câu chuyện hoa mỹ trong sách vở, nhưng thực tế lại chẳng bao giờ đơn giản như thế, hoặc chẳng có cách nào áp dụng được (2).
***
Vậy nên trong giai đoạn đầu, trust your gut feeling absolutely. Chỉ nên chọn những người bạn cảm thấy quý trọng một cách tự nhiên và mong muốn làm việc cùng!
Điều này có bốn giá trị:
1/ Sự quý trọng thường đến nhanh chóng từ cả 2 phía. Và bạn sẽ xây dựng được một tập thể gắn kết nhanh hơn.
2/ Công ty có thể tập trung làm những điều quan trọng thay vì phải handle people issues.
3/ It’s important to work happily with only the people you like and feel positively, because doing startup is already exhausting.
4/ Trust (in a natural way)
***
Nhìn lại Base 2019, tất cả những thành viên nắm giữ những vị trí quan trọng nhất đều là những người như vậy – từ những ngày đầu tiên. Đó là sự gắn kết thực sự quan trọng. Những người khác, không thể fit trong context như vậy, dù sớm hay muộn, sẽ ra đi theo một cách nào đó.
Nếu làm lại, chắc chắn tôi sẽ áp dụng lời khuyên này quyết liệt hơn thay vì những lúc đã phải phân vân (3).
Đến một thời điểm nhất định, việc dựa theo cảm xúc sẽ đóng vai trò ít hơn. Công ty 10-20 người sẽ rất khác với công ty 100-200 người. Khi đó, vấn đề quản trị và culture cần được đặt trong context khoa học và chặt chẽ hơn.
Nhưng đây là việc trong thời điểm khác (cũng là việc Base đang phải làm).
Và trong mỗi thời điểm và hoàn cảnh, chúng ta sẽ chỉ có một lựa chọn tốt nhất để làm mà thôi.
1/ BUILD PRODUCT
2/ GET CUSTOMERS
3/ CREATE CULTURE
IN THAT ORDER
—
(1) Blind advice là từ một bài nói về Con người và tuyển dụng, PG + Sam Altman, founders @ YCombinator.
(2) Please ref to the book THE HARD THINGS.
(3) Actually I would do everything more aggressively.
Trích chia sẻ từ anh Hung Pham – Founder BASE.VN
