Warren Buffett đã từng nói rằng: “Khi tuyển người, tôi thường tìm kiếm các ứng viên có 3 phẩm chất sau: chính trực, thông minh và tràn đầy năng lượng. và nếu không đạt tiêu chí trước hết thì hai cái sau sẽ phá hủy cty của bạn”. rành mạch, sự chính trực là yêu cầu đầu tiên khi tuyển nhân viên nhân tài. tuy nhiên, phẩm chất đứng ngay sau nó – sự thông minh – trớ trêu là lại luôn đi kèm với rất nhiều bất lợi khó lường trước.
Thông minh là yếu tố cần thiết khi tuyển người cho các công ty có sự tăng trưởng nhanh. Người thông minh có thể đề xuất những ý tưởng update, sáng tạo để giải quyết vấn đề. Thông minh cho phép “chủ nhân” sở hữu nó đổi mới phương pháp làm việc mỗi khi họ cần rút ngắn thời gian triển khai dự án mà vẫn cam kết dành được những hiệu quả tương tự hoặc cao hơn. Những nhân sự thông minh, đồng thời, cũng tiếp thu nhanh các vấn đề, ko mất nhiều thời gian đào tạo & hiệu quả làm việc của họ có thể được Nhìn thấy rõ chỉ trong một thời gian ngắn.
bên cạnh đó, người thông minh cũng sẽ gặp phải những khó khăn khi xét đến năng lực học tập. Trong một bài báo đăng trên báo chí Harvard doanh nghiệp Review xuất bản năm 1991 với nhan đề “Teaching Smart People How To Learn” (tạm dịch: Dạy người thông minh phương pháp học hỏi), tác giả Chris Argyris đã liệt kê thế lưỡng nan cơ bản của những người thông minh và đề nghị một số biện pháp để giải quyết vấn đề này. Cụ thể, thế lưỡng nan đó là những người thông minh nhất trong một đơn vị mà thường được quy cho là có năng lực học hỏi nhanh thực sự không hề giỏi như vậy.
“Đơn giản bởi vì những nhân tài ấy nói chung luôn đạt được sự hiệu quả trong mỗi công việc họ làm, thế nên, họ hiếm khi trải qua sự fail. & bởi vì họ ít khi được nếm mùi fail nên họ ko bao giờ học được cách đứng dậy từ thất bại làm sao. cho nên, bất cứ lúc nào các chiến thuật học hỏi theo vòng lặp đơn (single-loop learning(1)) của họ mắc sai lầm thì họ đều khởi đầu phòng thủ, check tính đúng đắn của những lời chỉ trích và tìm cách thức “đổ lỗi” cho toàn bộ mọi người, ngoại trừ họ. tóm lại, khả năng học hỏi của họ sẽ giảm sút rất nhanh những lúc mà họ cần nó nhất”.
Dễ cáu giận, phòng thủ và thích đổ lỗi sẽ giết chết khả năng của một group khi cùng nhau giải quyết vấn đề. Trong khi đó, việc ứng biến nhanh & học tập thị trường (quá trình tất yếu một khi cty của bạn tăng trưởng nhanh) luôn yêu cầu mỗi member trong nhóm phải nắm bắt được các event, xu hướng mới nổi. Khi mọi thứ không diễn ra theo đúng plan thì đừng quy tụ đổ lỗi cho người khác, hãy bình tĩnh & tìm kiếm các giải pháp để khắc phục vấn đề.
….những người thông minh thường gặp khó khăn trong việc học tập. Khi có một vấn đề xảy ra, họ thường đổ lỗi cho những tác động ngoại cảnh hơn là xem xét những gì họ đã làm, họ tự hủy hoại bản thân khi lặp lại những lỗi đó – Chris Argyris.
Theo Tim Askew, nhà sáng lập công ty bán hàng Corporate Rain International:“Trước khi đọc bài báo của Argyris, tôi thường biện hộ cho những vấn đề trên bằng cụm từ “mặc dù thông minh nhưng họ thường mắc phải những vấn đề đó”. Sau khi đọc bài báo thì kết luận của tôi lại là “bởi vì thông minh nên họ mới mắc phải những vấn đề giống như vậy”.
Vậy thì phải xem xét lại bản thân mình trước khi liệt kê sai lầm của người khác,chẳng hạn giống như “những giả thuyết và niềm tin nào của tôi đã khiến tôi không thể chấp nhận thất bại này?” Những người thông minh mà có thể làm điều này một phương pháp tự nhiên có thể học tập nhanh hơn trong các tình huống kinh doanh phức tạp. Trong khi đó, những người quá tự tin vào khả năng của mình, quá ngạo mạn sẽ ko làm được.
Gặp chông gai trong thời gian đầu (chẳng hạn giống như lần trước hết đến trường hay trong công việc đầu tiên) và/hoặc trải qua fail sẽ giúp bạn rèn luyện sự khiêm tốn. Nó buộc bạn phải Quan sát lại chính mình và với sự thực hành, bạn sẽ tăng trưởng được thói quen tra cứu lại các giả thuyết của bản thân trước khi đổ lỗi cho ai đó.
phương pháp giúp bạn xác định hành vi thực tế của một người thông minh, chứ không hề lý thuyết họ là ai, là dành thời gian ở cạnh họ khi họ gặp fail. Họ có thể diễn tả cho bạn về thời điểm họ thất bại không? Tình huống diễn ra, nguyên nhân là gì & hành động của họ khác biệt giống như thế nào? Họ vẫn đang làm gì để khắc phục sai lầm cả khi đó lẫn hiện tại? Khi Quan sát lại những lần tuyển sai người của mình trong quá khứ (và tôi mắc sai lầm khá nhiều), tôi đều nhớ lại các cuộc phỏng vấn & nhận ra rằng tôi đã từ bỏ qua bước xem xét từ bản thân mình.
Một vài người rất thông minh nhưng không thể nào kể lại không thành công của họ một cách thức thật hợp lý, thú vị or họ chỉ đưa ra các nguyên do tại sao đó chẳng phải là fail của họ. Trong khi đó, một ứng viên bình thường luôn biết bí quyết trình bày những gì mình đang làm (để tăng trưởng bản thân), tìm kiếm những người phù hợp để lấp đầy đủ những kỹ năng mình còn thiếu hoặc tìm một môi trường để họ học hỏi và tăng trưởng.
quan tâm rằng vấn đề được đề cập ở đây không liên quan gì đến trí thông minh xúc cảm cả (Emotional Intelligence – EQ) cả. Một người gây được ấn tượng lớn trong buổi phỏng vấn và để lại trong bạn nhiều ấn tượng đẹp ko hẳn sẽ là người có năng lực học tập xuất sắc & thích hợp với đội của bạn.
Khi đo lường trí thông minh, bước trước tiên cần kiểm tra là liệu ứng viên có đủ thông minh trong công việc mà bạn sẽ giao phó cho họ. Để làm được điều này, hãy áp dụng các bài kiểm tra về kỹ thuật hoặc mô phỏng những tình huống trong thực tế. Đồng thời, hãy nhất định là người bạn sẽ tuyển có sự linh động và thích nghi tốt khi môi trường thay đổi, dù gặp fail vẫn có thể vượt qua nó mà ko chần chừ quá lâu.
Nếu có được những con người như vậy, họ không chỉ cố gắng làm việc để phát triển công ty ngay cả khi môi trường buôn bán khắc nghiệt nhất mà họ còn tạo động lực xúc tiến cả đội nhóm tiến về phía trước với tinh thần sẵn sàng thừa nhận và học hỏi từ sai lầm.
(1) Single-loop learning (phương pháp học hỏi theo vòng lặp đơn) là một phần trong một định nghĩa rộng hơn về lý thuyết học tập có đơn vị (organizational learning theory) được tăng trưởng bởi Chris Argyris & Donald Schon vào thập niên 70. Theo đó, Single-loop learning ám chỉ các nỗ lực giải quyết vấn đề bằng bí quyết tìm ra các công thức hành động khác trong khi các giá trị, mục đích, kế hoạch hay nguyên tắc… vẫn được giữ nguyên.
nguồn từ CafeBiz